Ortaçağ çerçevemin (çerçeveye buradan ulaşabilirsiniz) tek kadın figürü, belki de tüm ortaçağ anlatılarına bakarsak görebileceğimiz yegane kadın figür olan Jeanne d’Arc, çağlar boyu onca anlatıya konu olmasının yanında Fransa’nın 1968 tarihli bu posta puluna da özne olmasıyla Pul Magazin’in de kadrajına girmiş oluyor.
Jeanne d’Arc, 1412’de Fransa’nın Domrémy köyünde çiftlik sahibi bir ailenin ortanca kızları olarak, tam anlamıyla bir kaos ortamının içinde dünyaya geliyor. Fransa ve İngiltere arasında “Yüzyıl Savaşları” nın süregeldiği, halkın fakirlik ve zorluklar içinde ayakta kalmaya çalıştığı oldukça zorlu zamanlar bunlar.
Jeanne dindar bir çocuk olarak yetiştiriliyor; fakat yetiştirilmenin ötesinde iç dünyasında da yoğun bir dini atmosferde yaşıyor. 12 yaşındayken Hristiyanlıkta önemli yerleri olan azizelerin rüyalarına girdiğini; ülkesini korumak için savaşması gerektiğini söylediklerini anlatıyor. Yaşı ilerledikçe gördüğü rüyalar, duyduğu sesler ve görüntüler artıyor, Jeanne de bunları ailesine anlatarak ülkesine barışı getirmek için Tanrı tarafından seçilmiş kişi olduğu haberi ile müjdeliyor onları. Ailesi bu anlatıları çılgınca buluyor, Jeanne’ı inanışından vazgeçirmek için uğraş veriyorlar; ama Jeanne d’Arc yüklendiği misyonun ağırlığına dayanamayıp evden kaçıyor. Önce bölgesindeki askeri yönetimin huzuruna çıkıp savaşmak istediğini ve Tanrı tarafından seçildiğini anlatıyor ısrarla. Defalarca geri çevriliyor, 16 yaşında çıldırmış bir genç kızdan fazlası olmadığı düşünülüyor.
Asla amacından vazgeçmeyen Jeanne d’Arc, Fransa kralı Charles’ın huzuruna çıkmayı başarıyor ve nihayetinde bir grup din görevlisini kendisine inandırmayı başararak komutasına verilen askerlerle birlikte İngiliz kuşatması altındaki Orleans’a gidiyor. Bir dizi savaşın sonunda destansı bir galibiyet kazanan Jeanne d’Arc, halk için bir kurtarıcı oluyor artık.
Bu destansı şöhreti uzun sürmüyor, 19 yaşına geldiğinde İngiliz yanlısı Burgonya Dükü’ne esir düşüyor ve para karşılığında İngilizlere teslim ediliyor. Engizisyon mahkemesi Jeanne d’Arc’ı “erkek giysileri giyerek” savaşan, Katolik kilisesinin kutsal varlığını hiçe sayarak ülkenin geleceğine ilişkin kehanetlerde bulunan bir kafir olarak yargılıyor ve öldürülmesine karar veriyor. 30 Mayıs 1431’de Rouen kentinde 10.000 kişinin toplandığı Vieux-Marchè meydanında Jeanne d’Arc yakılarak hayatına son veriliyor; ama yepyeni bir kadın kahraman figürü doğuyor bu sahneden.
Jeanne d’Arc’ı çok fazla posta pulunda görmemizin yanı sıra, bir de savaş yardım pulu (War saving stamp, WSS) kampanyasının yüzü olarak görüyoruz bu afişte. Savaş yardım pulu, savaş fonlarına destek sağlamak için Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı tarafından satın alınması teşvik edilen yardım pullarıydı. 1918 I.Dünya Savaşı sırasında basılan bu afişte Jeanne d’Arc, Amerikalı kadınlara “Jeanne d’Arc Fransa’yı kurtardı, siz de savaş yardım pulları satın alarak Amerika’yı kurtarın” sloganı ile kadının kahraman rolünü hatırlatıyordu.
Jeanne d’Arc bugün Fransa’da koruyucu azizelerden biri olarak kabul ediliyor ama kimi görüşlere göre feminizmi, gücün ve komuta yetkisinin sadece erkeklere ait olmadığını, kimi görüşlere göre de cinsiyetin önemsizliğini çağlar öncesinden haykırmasıyla Fransa dışında da ikonik bir figür olarak benimsenmiş durumda.
Comments